Σύμφωνα με τον μεγάλο αρχιτέκτονα Louis Khan, όταν στη αρχιτεκτονική θέλουμε να δημιουργήσουμε μια επιβλητική παρουσία τότε πρέπει να απευθυνθούμε στην φύση για έμπνευση.
Η αγάπη για την φύση οδήγησε τον Θωμά Δοξιάδη μετά από σπουδές αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Harvard να συνεχίσει εξειδικεύοντας τις γνώσεις τους με σπουδές στην αρχιτεκτονική τοπίου.
Μετά από δέκα χρόνια σπουδών και δουλειάς στην Αμερική επέστρεψε το 2001 στην Ελλάδα και από τότε προσπαθεί να προσαρμόσει την ελληνική πραγματικότητα στο όνειρο του: η αρχιτεκτονική να γίνει όσο περισσότερο συμβατή με το περιβάλλον, η πόλη να είναι χρηστική και φιλική για τον κάτοικο και τα κτίρια να δημιουργούνται με όσο το δυνατόν ανακυκλώσιμα και ασφαλή υλικά.
Και να ισορροπήσει μεταξύ ηθικής και αισθητικής, ακριβώς όπως θα ήθελε και ο Αριστοτέλης ή στην σημερινή διάσταση μεταξύ οικολογίας και Design. «Οι Έλληνες άλλωστε έχουν παράδοση στην οικολογική κατοικία. Οταν αντικρίζουμε πολλά εγκαταλελειμμένα σπίτια σε χωριά και παλιούς οικισμούς βλέπουμε ό,τι είναι και απλά και όμορφα, αλλά κυρίως καθώς γκρεμίζονται αφήνουν ελάχιστα υπολείμματα, κάποιες πέτρες. Ένα άλλο βασικό τους πλεονέκτημα ό,τι ήταν κτίρια με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας», λέει χαρακτηριστικά. Από αυτές τις αρχές, του σεβασμού για το περιβάλλον και της εναρμόνισης της αρχιτεκτονικής με το τοπίο, ξεκινάει κάθε φορά ο Θωμάς Δοξιάδης για να καταλήξει στην ολοκλήρωση ενός έργου.
Και από τα απλά σπίτια του τότε, πως φτάσαμε στα άσχημα μεγαθήρια του σήμερα που έχουν κατακλύσει τις μεγαλουπόλεις, ρωτάω. «Περισσότεροι άνθρωποι στην πόλη, γρήγορες κατασκευές χωρίς σκέψη του "πως" ακριβώς χτίζουμε. Η κατασκευή την δεκαετία του ‘80 περιλάμβανε ας πούμε 50 διαφορετικά υλικά, τώρα φτάνουν τα 2000. Η εξέλιξη και η εξειδίκευση της αρχιτεκτονικής έφερε και αρκετά προβλήματα. Τώρα η οικολογική συνείδηση δεν είναι απλά το αίτημα κάποιον ρομαντικών αλλά ένα αναγκαίο ζήτημα επιβίωσης του πλανήτη. Διεθνώς υπάρχει μια έντονη κατεύθυνση αντικατάστασης υλικών που είναι βλαβερά με άλλα και έχει δημιουργηθεί και ένα εμπορικό πλαίσιο για αυτό μια αγορά που έχει ζήτηση δηλαδή. Έχουμε φτάσει πια σε ένα σημείο διλήμματος, ή αλλάζουμε τον τρόπο που κατασκευάζουμε κτίρια ή ο πλανήτης δεν θα αντέξει και αυτό γιατί το 30-40 % της παγκόσμιας ενέργειας που εκλύεται, προέρχεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα μέσω σπιτιών, κτιρίων κτλ. Το ζήτημα σήμερα είναι η κατασκευή να προκαλεί όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα. Το "αποτύπωμα" ενός κτιρίου κατά την διάρκεια της δημιουργίας, της χρήσης και της "αποσύνθεσης" του να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο παρεμβατικό στην φύση», εξηγεί.
Αναρωτιέμαι αν οι πελάτες του, ζητούν βιοκλιματικά κτίρια. Η Ελλάδα δεν διακρίνεται για τα βιοκλιματικά της κτίρια, είτε αυτά είναι δημόσιας είτε ιδιωτικής χρήσης. «Παλιότερα προσπαθούσαμε εμείς να βάλουμε τον κόσμο σε αυτή την λογική, τώρα όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν γνώση και μας ζητούν να γίνονται κτίρια που σέβονται το περιβάλλον». Πρόσφατα το γραφείο του ολοκλήρωσε την μελέτη για την ανασχεδίαση της δημόσιας παραλίας και την δημιουργία ενός οικολογικού πάρκου στην Βάρκιζα. Ένα έργο που περιμένει την υλοποίηση του καθώς οι συνθήκες είναι ώριμες και ευνοϊκές. Με χαμηλό κόστος κατασκευής, θα φέρει έσοδα στην περιοχή και θα βελτιώσει το αρχιτεκτονικό τοπίο.
Για τον Θωμά Δοξιάδη το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μεγαλουπόλεις και συγκεκριμένα η Αθήνα δεν είναι άλυτο. Η έννοια της συνδεσιμότητας, δηλαδή η πρόσβαση από το ένα μέρος στο άλλο μπορεί κανείς να δώσει πολλές και σημαντικές λύσεις στα προβλήματα της πόλης. Το κέντρο είναι όντως δύσκολο και σκληρό για να ζήσει κανείς. Πολλά τα αυτοκίνητα, δύσκολο το να περπατήσει ο πεζός συναντά συνέχεια εμπόδια, λίγη προσβασιμότητα για ΑΜΕΑ.
«Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει μια άρρηκτη σχέση μεταξύ του πόσο εύκολα μπορεί κανείς να κινηθεί με τα πόδια σε μια περιοχή/πόλη και της εγκληματικότητας της. Στην Αθήνα μπορούν να βελτιωθούν αρκετά τα πράγματα με καλύτερο φωτισμό καταρχήν, αλλά και σωστά πεζοδρόμια και δρόμους για να μετακινείται ο κόσμος αλλά και περισσότερο πράσινο. Πρέπει να δημιουργήσουμε χώρους που να ελκύουν τους κατοίκους να βγουν από το σπίτι τους και να καθίσουν έξω γιατί πλέον παιδιά και ηλικιωμένοι φοβούνται να κάθονται σε εξωτερικούς χώρους σε πολλές περιοχές της πόλης».
Και υπάρχει πρωτοβουλία πλέον να γίνουν τέτοια έργα αναρωτιέμαι. «Εμείς σαν γραφείο βοηθήσαμε στην μελέτη και την επίβλεψη της δημιουργίας του "Δημοσίου Σήματος" σε συνεργασία με την ΚΜ Πρότυπη Γειτονιά. Το Δημόσιο Σήμα, είναι μια διαδρομή που διαγράφει το πιο σημαντικό νεκροταφείο της Αρχαίας Αθήνας, εκεί που οι Αθηναίοι αποχαιρετούσαν και τιμούσαν τους πεσόντες στην μάχη και τους σημαντικούς άνδρες της εποχής, στο "κάλλιστο προάστιο. Το Δημόσιο Σήμα εκτείνεται στις δύο πλευρές λεωφόρου πλάτους 40 μ που ξεκινούσε από το Δίπυλο, την σημαντικότερη πύλη της αρχαίας Αθήνας και κατέληγε στην Ακαδημία Πλάτωνος. Κάτοικοι συναντήθηκαν και φρόντισαν, καθάρισαν και ανέδειξαν τον τόπο που κατά τον 5ο – 4ο π.Χ αι. οι Αθηναίοι ενταφίαζαν τους Πολεμιστές και τους επιφανείς, δημόσιους άνδρες της πόλης, μέχρις ότου ξεκινήσουν οι σωστικές ανασκαφές. Όλη η δουλειά έγινε μέσα σε 10 μέρες με ανακύκλωση είδη υπαρχόντων υλικών, και καταφέραμε και οικονομία πόρων και δυνάμεων και βγήκε ένα πολύ όμορφο πρότζεκτ», περιγράφει.
Κατά πόσο όμως υπάρχει κρατική πρωτοβουλία από την κυβέρνηση και τον Δήμο, για μπορούν αυτές οι κινήσεις να πάρουν μεγαλύτερες διαστάσεις και άρα να δούμε αποτελέσματα, τον ρωτώ.
«Υπάρχει μια δυστοκία για την κοινωνία των πολιτών και τις ανεξάρτητες δράσεις γιατί δεν έχει συνηθίσει το κράτος να μην καθορίζει το ίδιο τις αλλαγές. Βλέπω όμως ότι τελευταία υπάρχει μια πιο θετική διάθεση να μάθει το κράτος τι ακριβώς σημαίνει κοινωνία των πολιτών και πρωτοβουλία κατοίκων».
Η Αθήνα μέσα από την φαντασία του Θωμά Δοξιάδη θα μπορούσε να γίνει μια πολύ όμορφη πόλη με γραμμικά πάρκα όπως ακριβώς αυτά που δημιουργήθηκαν στην Browadway Avenue της Νέας Υόρκης, αλσύλια, παιδότοπους, πλατείες γεμάτες πράσινο και πεζοδρόμια αποκλειστικά για τους κατοίκους. Μου περιγράφει πιθανές λύσεις, εύκολες και ολιγοέξοδες, με ενθουσιασμό και χαρά. Εάν υπάρχουν περισσότεροι σαν τον κ.Δοξιάδη, τότε ίσως αυτά τα φανταστικά σχέδια να μην είναι τόσο μακρινά και άπιαστα τελικά και ίσως σύντομα να γίνουν πραγματικά.
Τμήμα της συνέντευξης παρουσιάστηκε στο BIG FISH Ιουνίου. ΠΗΓΗ: protothema.gr Link:[http://www.protothema.gr/environment/article/?aid=127323]
Η αγάπη για την φύση οδήγησε τον Θωμά Δοξιάδη μετά από σπουδές αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Harvard να συνεχίσει εξειδικεύοντας τις γνώσεις τους με σπουδές στην αρχιτεκτονική τοπίου.
Μετά από δέκα χρόνια σπουδών και δουλειάς στην Αμερική επέστρεψε το 2001 στην Ελλάδα και από τότε προσπαθεί να προσαρμόσει την ελληνική πραγματικότητα στο όνειρο του: η αρχιτεκτονική να γίνει όσο περισσότερο συμβατή με το περιβάλλον, η πόλη να είναι χρηστική και φιλική για τον κάτοικο και τα κτίρια να δημιουργούνται με όσο το δυνατόν ανακυκλώσιμα και ασφαλή υλικά.
Και να ισορροπήσει μεταξύ ηθικής και αισθητικής, ακριβώς όπως θα ήθελε και ο Αριστοτέλης ή στην σημερινή διάσταση μεταξύ οικολογίας και Design. «Οι Έλληνες άλλωστε έχουν παράδοση στην οικολογική κατοικία. Οταν αντικρίζουμε πολλά εγκαταλελειμμένα σπίτια σε χωριά και παλιούς οικισμούς βλέπουμε ό,τι είναι και απλά και όμορφα, αλλά κυρίως καθώς γκρεμίζονται αφήνουν ελάχιστα υπολείμματα, κάποιες πέτρες. Ένα άλλο βασικό τους πλεονέκτημα ό,τι ήταν κτίρια με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας», λέει χαρακτηριστικά. Από αυτές τις αρχές, του σεβασμού για το περιβάλλον και της εναρμόνισης της αρχιτεκτονικής με το τοπίο, ξεκινάει κάθε φορά ο Θωμάς Δοξιάδης για να καταλήξει στην ολοκλήρωση ενός έργου.
Και από τα απλά σπίτια του τότε, πως φτάσαμε στα άσχημα μεγαθήρια του σήμερα που έχουν κατακλύσει τις μεγαλουπόλεις, ρωτάω. «Περισσότεροι άνθρωποι στην πόλη, γρήγορες κατασκευές χωρίς σκέψη του "πως" ακριβώς χτίζουμε. Η κατασκευή την δεκαετία του ‘80 περιλάμβανε ας πούμε 50 διαφορετικά υλικά, τώρα φτάνουν τα 2000. Η εξέλιξη και η εξειδίκευση της αρχιτεκτονικής έφερε και αρκετά προβλήματα. Τώρα η οικολογική συνείδηση δεν είναι απλά το αίτημα κάποιον ρομαντικών αλλά ένα αναγκαίο ζήτημα επιβίωσης του πλανήτη. Διεθνώς υπάρχει μια έντονη κατεύθυνση αντικατάστασης υλικών που είναι βλαβερά με άλλα και έχει δημιουργηθεί και ένα εμπορικό πλαίσιο για αυτό μια αγορά που έχει ζήτηση δηλαδή. Έχουμε φτάσει πια σε ένα σημείο διλήμματος, ή αλλάζουμε τον τρόπο που κατασκευάζουμε κτίρια ή ο πλανήτης δεν θα αντέξει και αυτό γιατί το 30-40 % της παγκόσμιας ενέργειας που εκλύεται, προέρχεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα μέσω σπιτιών, κτιρίων κτλ. Το ζήτημα σήμερα είναι η κατασκευή να προκαλεί όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα. Το "αποτύπωμα" ενός κτιρίου κατά την διάρκεια της δημιουργίας, της χρήσης και της "αποσύνθεσης" του να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο παρεμβατικό στην φύση», εξηγεί.
Αναρωτιέμαι αν οι πελάτες του, ζητούν βιοκλιματικά κτίρια. Η Ελλάδα δεν διακρίνεται για τα βιοκλιματικά της κτίρια, είτε αυτά είναι δημόσιας είτε ιδιωτικής χρήσης. «Παλιότερα προσπαθούσαμε εμείς να βάλουμε τον κόσμο σε αυτή την λογική, τώρα όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν γνώση και μας ζητούν να γίνονται κτίρια που σέβονται το περιβάλλον». Πρόσφατα το γραφείο του ολοκλήρωσε την μελέτη για την ανασχεδίαση της δημόσιας παραλίας και την δημιουργία ενός οικολογικού πάρκου στην Βάρκιζα. Ένα έργο που περιμένει την υλοποίηση του καθώς οι συνθήκες είναι ώριμες και ευνοϊκές. Με χαμηλό κόστος κατασκευής, θα φέρει έσοδα στην περιοχή και θα βελτιώσει το αρχιτεκτονικό τοπίο.
Για τον Θωμά Δοξιάδη το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μεγαλουπόλεις και συγκεκριμένα η Αθήνα δεν είναι άλυτο. Η έννοια της συνδεσιμότητας, δηλαδή η πρόσβαση από το ένα μέρος στο άλλο μπορεί κανείς να δώσει πολλές και σημαντικές λύσεις στα προβλήματα της πόλης. Το κέντρο είναι όντως δύσκολο και σκληρό για να ζήσει κανείς. Πολλά τα αυτοκίνητα, δύσκολο το να περπατήσει ο πεζός συναντά συνέχεια εμπόδια, λίγη προσβασιμότητα για ΑΜΕΑ.
«Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει μια άρρηκτη σχέση μεταξύ του πόσο εύκολα μπορεί κανείς να κινηθεί με τα πόδια σε μια περιοχή/πόλη και της εγκληματικότητας της. Στην Αθήνα μπορούν να βελτιωθούν αρκετά τα πράγματα με καλύτερο φωτισμό καταρχήν, αλλά και σωστά πεζοδρόμια και δρόμους για να μετακινείται ο κόσμος αλλά και περισσότερο πράσινο. Πρέπει να δημιουργήσουμε χώρους που να ελκύουν τους κατοίκους να βγουν από το σπίτι τους και να καθίσουν έξω γιατί πλέον παιδιά και ηλικιωμένοι φοβούνται να κάθονται σε εξωτερικούς χώρους σε πολλές περιοχές της πόλης».
Και υπάρχει πρωτοβουλία πλέον να γίνουν τέτοια έργα αναρωτιέμαι. «Εμείς σαν γραφείο βοηθήσαμε στην μελέτη και την επίβλεψη της δημιουργίας του "Δημοσίου Σήματος" σε συνεργασία με την ΚΜ Πρότυπη Γειτονιά. Το Δημόσιο Σήμα, είναι μια διαδρομή που διαγράφει το πιο σημαντικό νεκροταφείο της Αρχαίας Αθήνας, εκεί που οι Αθηναίοι αποχαιρετούσαν και τιμούσαν τους πεσόντες στην μάχη και τους σημαντικούς άνδρες της εποχής, στο "κάλλιστο προάστιο. Το Δημόσιο Σήμα εκτείνεται στις δύο πλευρές λεωφόρου πλάτους 40 μ που ξεκινούσε από το Δίπυλο, την σημαντικότερη πύλη της αρχαίας Αθήνας και κατέληγε στην Ακαδημία Πλάτωνος. Κάτοικοι συναντήθηκαν και φρόντισαν, καθάρισαν και ανέδειξαν τον τόπο που κατά τον 5ο – 4ο π.Χ αι. οι Αθηναίοι ενταφίαζαν τους Πολεμιστές και τους επιφανείς, δημόσιους άνδρες της πόλης, μέχρις ότου ξεκινήσουν οι σωστικές ανασκαφές. Όλη η δουλειά έγινε μέσα σε 10 μέρες με ανακύκλωση είδη υπαρχόντων υλικών, και καταφέραμε και οικονομία πόρων και δυνάμεων και βγήκε ένα πολύ όμορφο πρότζεκτ», περιγράφει.
Κατά πόσο όμως υπάρχει κρατική πρωτοβουλία από την κυβέρνηση και τον Δήμο, για μπορούν αυτές οι κινήσεις να πάρουν μεγαλύτερες διαστάσεις και άρα να δούμε αποτελέσματα, τον ρωτώ.
«Υπάρχει μια δυστοκία για την κοινωνία των πολιτών και τις ανεξάρτητες δράσεις γιατί δεν έχει συνηθίσει το κράτος να μην καθορίζει το ίδιο τις αλλαγές. Βλέπω όμως ότι τελευταία υπάρχει μια πιο θετική διάθεση να μάθει το κράτος τι ακριβώς σημαίνει κοινωνία των πολιτών και πρωτοβουλία κατοίκων».
Η Αθήνα μέσα από την φαντασία του Θωμά Δοξιάδη θα μπορούσε να γίνει μια πολύ όμορφη πόλη με γραμμικά πάρκα όπως ακριβώς αυτά που δημιουργήθηκαν στην Browadway Avenue της Νέας Υόρκης, αλσύλια, παιδότοπους, πλατείες γεμάτες πράσινο και πεζοδρόμια αποκλειστικά για τους κατοίκους. Μου περιγράφει πιθανές λύσεις, εύκολες και ολιγοέξοδες, με ενθουσιασμό και χαρά. Εάν υπάρχουν περισσότεροι σαν τον κ.Δοξιάδη, τότε ίσως αυτά τα φανταστικά σχέδια να μην είναι τόσο μακρινά και άπιαστα τελικά και ίσως σύντομα να γίνουν πραγματικά.
Τμήμα της συνέντευξης παρουσιάστηκε στο BIG FISH Ιουνίου. ΠΗΓΗ: protothema.gr Link:[http://www.protothema.gr/environment/article/?aid=127323]